Saborna crkva u Sarajevu jedan je od najvećih pravoslavnih hramova na Balkanu.
Crkva se nalazi u samom centru grada, pored Ekonomskog fakulteta, s desne strane rijeke Miljacke. Prije rata, u njoj je bilo sjedište Mitropolije Dabrobosanske. Odluka o njenoj izgradnji donijeta je na početku 1859. godine, a sama gradnja započeta je 1863. i trajala je 11 godina. Radovi su završeni 1. maja 1974. godine. Osvećenje završene crkve izvršio je mitropolit dabrobosanski Pajsije godine 1972. Dozvolu za izgradnju crkve izdao je sultan Abdul Aziz da bi ublažio kritike iz Evrope zbog vjerske netrpeljivosti. Sama crkva je izgrađena od dobrovoljnih priloga građana Sarajeva i okolnih mjesta, kao i dubrovačkih, beogradskih, trstanskih i bečkih trgovaca. Postoji zapis da je i sam Sultan bio jedan od onih koji su dali svoj prilog. Današnji izgled crkve malo se razlikuje od prvobitnog. Saborna crkva je građena od kamena. U osnovi je trobrodna bazilka kombinovana sa upisanim krstom i ima pet kupola. Crkva je duga 37 m , široka 22.5 m.Visina zidova je 15.5 m, srednje kupole 34 m, a malih 20 m.Prvobitno je bila prekrivena olovnim krovom, ali su u vrijeme Prvog svjetskog rata Austrijanci skinuli olovo, uključujući zvona i pokrili crkvu limom. Nakon toga je 1921. godine izvršena prva rekonstrukcija. Tada je u crkvu uvedena električna energija i tadasu postavljena nova zvona težine 2.800 kg, 1.600 kg i 750 kg, te bakarni krov. Urađena je i unutrašnja adaptacija objekta. 1873. arhimandrit Sava Kostanović je iz Rusije donio ikone za ikonostas i one se i danas nalaze u crkvi. Oltar, kao i prostor ispred njega, uzdignut je u odnosu na ostatak crkve za tri stepenika.Uz zidove crkve nalaze se drvene stolice. Na oltaru se nalaze tri kubeta, a u ostatku crkve su još pet većih. Uz desni stub smješten je pozlaćeni tron za mitropolita. Unutrašnji zidovi ukrašeni su je ornamentalnom slikanom dekoracijom. Lukovi, svodovi i apsida crkve takođe su ukrašeni ornamentikom.U toku ratnih dejstava crkva nije oštećena. Međutim, zbog godina koje su prošle, vanjska rekonstrukcija je, ipak, nakon rata obavljena i to donacijom Grčke Republike. Također, u godinama poslije rata, srska pravoslavna crkva pokušava da vrati u posjed zgradu Ekonomskog fakulteta u Sarajevu, prostor koji je prije pripadao Sabornoj crkvi. Spor je još uvijek u toku.
Adresa: Zelenih beretki 1, Sarajevo, 71000, Bosna i Hercegovina
Telefon: +387 33 269-261
